Marzenia o Szkole - jak zacząć zmianę w edukacji?

Marzymy o szkole pełnej kreatywności, dającej przestrzeń i wolność do samodzielnego odkrywania raczej niż nauczania tego, co właściwe według przestarzałego, sztywnego wzorca nie pozwalającego na wydobywanie i rozwijanie indywidualnego potencjału dzieci i młodzieży.

Wiele projektów, które realizuję zaczęło się w Koninie, w Młodzieżowym Domu Kultury. Tam zaczęła się moja współpraca z młodzież, tam powstał M-LAB, tam urodził się projekt Szkoła Naszych Marzeń. Moje marzenia zetknęły się tam z możliwością ich realizacji. Moja ówczesna szefowa chciała zorganizować konferencję dla nauczycieli, która przekaże im te idee. Przy pierwszym podejściu zabrakło mi czasu, ale i właściwego pomysłu, jak powinna wyglądać. Pomysł wyklarował się dopiero, gdy poznałam Olę Chodasz. Olę zobaczyłam w akcji w Poznaniu na wydarzeniu promującym ciekawe formy pracy z ludźmi i włączanie ich w działania w sposób interaktywny. Wiedziałam, że nasza konferencja nie może być zwykłą konferencją, ale musi pokazywać w praktyce, jak można taką edukację realizować. Musi włączyć wszystkich ludzi, którzy mają wpływ na edukację – dyrektorów, nauczycieli – ale również samych uczniów i ich rodziców. A przede wszystkim dać ludziom wizję – cel, do którego będą mogli dążyć i stworzyć społeczność ludzi, dla których zmiana jest ważna i którzy w jej wdrażaniu mogą się wzajemnie wspierać.

Kongres w 2019 roku zatytułowaliśmy Szkoła Naszych Marzeń. W organizację włączyliśmy miasto oraz największą konińską uczelnię, która kształci przyszłych nauczycieli. Grupa inicjatywna składała się również z dyrektorów szkół, przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz konińskich ośrodków doskonalenia nauczycieli. Kongres zgromadził 200 osób, w tym przedstawicieli samorządu, dyrektorów wszystkich konińskich szkół i przedszkoli, aktywistów działających oddolnie na rzecz idei nowej edukacji, nauczycieli, rodziców oraz samych młodych ludzi. W ten sposób zainicjowaliśmy proces zmiany w konińskim systemie edukacji.

Wspólnie stworzyliśmy wizję szkoły przyszłości - Szkoły Naszych Marzeń, której fundamentem jest przede wszystkim dbałość o relacje oraz komunikacja, która oparta jest na empatii, szacunku i zrozumieniu potrzeb swoich jak i młodego człowieka – szkoła relacji. Zrobiliśmy to dramą stosowaną, budując obrazy z ludzkich ciał. Obrazy – zatrzymane klatki prawdziwych sytuacji – pokazywały emocje, problemy i konflikty oraz głównych uczestników. Zastosowaliśmy dramę stosowaną jako narzędzie, które pozwoliło nam wniknąć w sedno problemów, uczynić je namacalnymi i zrozumieć je z perspektywy uczestników systemu edukacyjnego. Kreowaliśmy także obrazy tego, jak widzimy przyszłość szkół. Te sceny były pełne entuzjazmu, zaangażowania i innowacyjności. Wykorzystując dramę stosowaną, wyszliśmy poza bariery konwencjonalnego myślenia, pozwalając wyobraźni swobodnie płynąć. Nasze ciała stawały się manifestem pragnienia zmiany, a sceny, które tworzyliśmy, były wizualną deklaracją naszych marzeń o edukacji bardziej zindywidualizowanej, twórczej i inspirującej.

Wizja Szkoły Naszych Marzeń: Szkoła Naszych Marzeń jest szkołą świadomą – opartą na relacjach, nowoczesną - wykorzystującą nowe technologie, społeczną - wspierającą inne grupy społeczne, wygodną – z dobrze zorganizowaną przestrzenią sprzyjającą współpracy i wspólnym działaniom, zarówno na lekcji, jak i na przerwie oraz poza lekcjami. Szkołą odpowiadającą na potrzeby ucznia i uwzględniającą jego możliwości psychofizyczne oraz rozwój potencjału placówek, nauczycieli i uczniów






Rozpoczęliśmy również proces tworzenia planu konkretnych działań zmierzających do osiągnięcia zmiany w dłuższej perspektywie czasu. Zrobiliśmy to techniką open space technology, która tworzy przestrzeń dla swobodnych rozmów na zgłoszone przez uczestniczki i uczestników tematy. To uczestnicy decydują, jakie tematy są najważniejsze i najbardziej interesujące, tworzą agendę spotkania, ustalają harmonogram i organizują się w grupy robocze wokół wybranych zagadnień. Potem każdy sam decyduje z kim, o czym i jak długo będzie rozmawiał. 

W toku późniejszych działań, głównie przeprowadzonego w 2021 roku mapowania zasobów konińskich placówek powstało 11 obszarów zmiany Szkoły Naszych Marzeń:

  1. Dbałość o budowanie wspólnoty społeczności szkolnej
  2. Dbałość o relacje i komunikację
  3. Indywidualizacja procesu nauczania
  4. Odejście od tradycyjnego oceniania
  5. Właściwa kultura błędu
  6. Gwarancja autonomii i samodzielności
  7. Edukacja otwarta na przyszłość i życie
  8. Rozwój krytycznego myślenia
  9. Edukacja otwarta na kreatywność
  10. Edukacja otwarta na współpracę
  11. Sprzyjająca przestrzeń fizyczna

Więcej w (link) Mapowanie zasobów – raport




Uzupełniliśmy spotkanie sesją inspirujących wystąpień ekspertów z dziedziny wprowadzania zmian w edukacji publicznej w Polsce, metod edukacji alternatywnej w Szkocji, wiedzy o neurobiologii oraz sposobów wykorzystania nowych technologii w kreatywnym i samodzielnym uczeniu się.

Ale jedno jest pewnie - to nie była klasyczna konferencja z wystąpieniami ekspertów według z góry ustalonego programu. Zastosowane metody pozwoliły na pełną szacunku dla indywidualnych potencjałów, wymianę wiedzy, budowanie relacji, dialog i tworzenie nowych rozwiązań. Ważnym elementem było wzmocnienie lokalnej społeczności, pasjonatów zmian w szkole, integracja wszystkich grup mających na nią wpływ oraz umocnienie wiary, że zmiana jest możliwa. #DaSię

0 comments