W świecie, gdzie przemoc wciąż dotyka zbyt wielu dzieci i młodzieży, szukamy nowych, skutecznych sposobów, by przerwać ten krąg cierpienia. Projekt, który realizowaliśmy z młodzieżą, miał właśnie to na celu. Stworzyliśmy grę „Vis Orbis”, aby uczyć, inspirować i wprowadzać realne zmiany. Wielu z nas, nawet nieświadomie, nosi ciężar traum, które wpływają na nasze decyzje i relacje.

Dlaczego gra? Ponieważ młodzież potrzebuje narzędzi, które angażują, rozwijają i edukują w sposób, który rozumieją. Gry dają im przestrzeń do działania, wyborów i przemyśleń – a to właśnie jest klucz do zmiany.

Wspólne odkrywanie trudnej prawdy o przemocy

Gra „Vis Orbis” powstała, by mówić o przemocy, ale nie w sposób, który przytłacza. Umożliwia młodym ludziom wcielanie się w role, podejmowanie decyzji i zrozumienie, jak trudno jest wyrwać się z cyklu przemocy. Dzięki wspólnej pracy nad scenariuszami i postaciami, uczniowie zaczynają dostrzegać, jak wiele wpływu mają doświadczenia przeszłości na nasze zachowanie. To, co widzieliśmy, było niesamowite – młodzi ludzie w pełni angażowali się w dyskusje, analizując dylematy bohaterów gry.

Siedziałam w małej trattorii na obrzeżach starego Bari, popijając poranną kawę. Obok mnie mieszkańcy wymieniali się nowinami, a rodzina gospodarzy przygotowywała lokalne przysmaki. W ich rozmowach, śmiechu i gestach poczułam, jak tradycje Apulii stają się częścią mojego doświadczenia. To właśnie te chwile, kiedy stajesz się częścią lokalnej społeczności, tworzą najpiękniejsze wspomnienia z podróży.

Autentyczność lokalnych doświadczeń

Podczas lipcowego tygodnia spędzonego w Bari, nad Morzem Adriatyckim, w sercu regionu Apulia, odkryłam, że prawdziwe piękno tego miejsca tkwi nie tylko w jego turystycznych atrakcjach, ale w codziennym życiu, które toczy się w zgodzie z tradycją i w niesamowitej atmosferze prawdziwych włoskich wakacji. Mój rustykalny pokój w historycznym centrum Bari Vecchia był idealnym miejscem, by poczuć autentyczny klimat włoskich wakacji i doświadczyć codziennego życia mieszkańców.

Spacerując po krętych uliczkach, znalazłam się w sercu lokalnego życia, pełnego prostych przyjemności. Poranna kawa w pobliskiej kawiarni, gdzie kelnerzy szybko rozpoznawali mnie jako stałą klientkę, była wstępem do dnia pełnego smaków i zapachów. Przyglądałam się rozmowom i śmiechom autentycznych mieszkańców, którzy spędzają większość czasu na ulicach. Zakupy robiłam w lokalnym sklepiku, gdzie kupowałam mozzarellę, prosciutto crudo i włoską bagietkę na popołudniowe przekąski. Włoska muzyka, szczególnie piosenki „Volare” Domenico Modugno, „Felicita” Al Bano i Romina Power, czy „Mamma Maria" Richi E Poweri, tworzyła tło dla codziennych wydarzeń i nastroju miasta. Wszystko to sprawiało, że czułam się częścią ich świata.

Majówka w Nicei – kilka dni nad Morzem Śródziemnym, które nigdy nie przestaje zachwycać. To miejsce, gdzie oddech staje się głębszy, a umysł zanurza się w spokoju, który biolog Wallace J. Nichols określił mianem "błękitnego umysłu".

Powrót do Nicei po trzynastu latach przypominał spotkanie ze starym przyjacielem. Przyleciałam, aby odświeżyć wspomnienia i ponownie zanurzyć się w atmosferze tego magicznego miejsca. Już na lotnisku, przy samej krawędzi morza, poczułam pierwsze objawy błękitnego umysłu – płuca wypełniły się świeżym, czystym powietrzem. To uczucie nie opuściło mnie aż do końca pobytu.

Kamienista Plaża i Lazurowa Woda

Nicea przyciąga swoją kamienistą plażą, gdzie lazurowa woda rozciąga się aż po horyzont. Obserwując rytmiczne ruchy fal, ich hipnotyzujący szum koił moją duszę, wprowadzając w stan głębokiego spokoju. Wielokrotnie wracałam na plażę, czując jak stresy dnia codziennego odpływają z każdą kolejną falą. Kontakt z wodą, jej chłód i odświeżenie, działały jak balsam na moją skórę.

Wychodzę z zabytkowego dworca kolejowego, czuję chłód 0 stopni Celsjusza i pochmurne, ponure popołudnie. W Polsce już wyczuwa się wiosnę, a tutaj wciąż trwa zima, śnieg i lód pokrywają ulice. Trzeba uważać, aby się nie pośliznąć, ponieważ Finowie nie uprzątają śniegu, a ulice wysypują drobnym żwirem. Tak rozpoczynam moją przygodę po Helsinkach, miastu, które na pierwszy rzut oka może wydawać się nieco ponure, ale dla mnie, pełne jest fascynujących kontrastów i niezwykłych doświadczeń. Miasto pełne inspiracji, gdzie można doświadczyć zarówno spokoju i zadumy, jak i podziwiać potęgę natury i ludzkiej kreatywności.

Patrząc na otaczające mnie budynki i ulice, od razu mam skojarzenia z Poznaniem, Wrocławiem... Petersburgiem? Czuję związki Helsinek i pewnie całej Finlandii z Rosją, nawet w herbacie podanej w hotelu, która nosi rosyjskie brzmienie - Russian Earl Grey. Ale przede wszystkim wyczuwam to poprzez architekturę miasta.

Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego tak często czujemy się zagubieni w życiu? Dlaczego mimo starań trudno nam utrzymać motywację do osiągania celów? A może chciałbyś odkryć sposób, który pozwoli Ci podejmować życiowe wyzwania z większą radością i skutecznością? – To jesteś w dobrym miejscu!

Wyobraź sobie, że Twoje życie jest jak najbardziej epicka gra, w której to Ty jesteś głównym bohaterem. Codziennie stajesz przed różnymi wyzwaniami, które musisz pokonać, aby osiągnąć kolejny poziom rozwoju. Ale w przeciwieństwie do gier komputerowych, w które gramy na ekranie, ta gra toczy się w rzeczywistości – Twojej rzeczywistości.

Czy gry komputerowe i wideo mogą być inspiracją dla naszego codziennego życia?

Wielu z nas zna gry komputerowe i wideo jako formę ucieczki, jako chwilę oderwania się od rzeczywistości. Ale czy kiedykolwiek zastanawialiście się, dlaczego tak łatwo jest się w nie zagłębić? Jane McGonigal w swojej książce Reality Is Broken: Why games make us better and how they can change the world („Rzeczywistość jest uszkodzona: Dlaczego gry czynią nas lepszymi i jak mogą zmienić świat”) zauważa, że gry komputerowe i wideo zaspokajają potrzeby, których świat realny nie jest w stanie spełnić. Poczucie bycia żywym, skoncentrowanym, zaangażowanym - te uczucia, które gracze odczuwają, są bardzo rzadkie w prawdziwym życiu.

Walizki spakowane. Jest ciepłe lipcowe popołudnie roku 2016. Świeci słońce, niebo jest bezchmurne. Idę promenadą wzdłuż rzeki East River. Po drugiej stronie widzę wieżowce Manhattanu. To ostatni spacer podczas mojego pobytu w Nowym Jorku. Jutro wyjeżdżam, wracam do Polski, do moich rodzinnych stron.

Od tamtego momentu minęło prawie osiem lat. W tym czasie stopniowo i powoli budowałam swoje życie od nowa. Życie, którym żyję dzisiaj - pełne kreatywności, pasji i współtworzenia wspaniałych rzeczy z innymi. Pełne pracy z młodzieżą, walki o ich prawa, dbania o ich rozwój i tworzenia im warunków, w których będą mogli doświadczać rzeczy niezwykłych, budować swoją siłę, tożsamość i fundamenty na przyszłość.

Wprowadzenie zasady „Nic o nas bez nas” nie tylko kształtuje społeczność opartą na szacunku i zrozumieniu, ale również stawia przed nami wyzwanie: jak autentycznie włączyć głos dzieci i młodzieży w procesy decyzyjne. Czy warto słuchać młodych? Jak stworzyć warunki do ich realnej partycypacji? Jakie są skutki ignorowania ich głosu? Przyjrzyjmy się, jakie korzyści niesie za sobą prawdziwa partycypacja młodych ludzi i jak możemy już dziś, w swoich dziedzinach, przyczynić się do tego, żeby świat był miejscem, w którym każdy głos, bez względu na wiek, jest naprawdę słyszany.

Osobiste motto

Nie wyobrażam sobie, żeby działania i decyzje podejmowane w sprawie dzieci i młodzieży odbywały się bez ich uczestnictwa. Motto „Nic o nas bez nas” zrodziło się w początkach istnienia M-LAB i podkreśla główną misję stowarzyszenia. To jednocześnie odzwierciedlenie mojej osobistej misji. Ostatnie lata poświęciłam na budowanie platformy dla młodych, umożliwiając im aktywne uczestnictwo, zarówno w działaniach w ramach stowarzyszenia jak i jako koordynatorka ds. młodzieży i projektów kreatywnych w Koninie, będąc rzeczniczką ich praw, ambasadorką ich działań i patronką wspierającą ich działania.

Marzymy o szkole pełnej kreatywności, dającej przestrzeń i wolność do samodzielnego odkrywania raczej niż nauczania tego, co właściwe według przestarzałego, sztywnego wzorca nie pozwalającego na wydobywanie i rozwijanie indywidualnego potencjału dzieci i młodzieży.

Oto opowieść o marzeniach, nieoczekiwanych zwrotach sytuacji, trudnościach i sukcesach i o tym, jak współpraca z młodzieżą, innowacyjne metody i determinacja stworzyły M-LAB, przestrzeń rozwoju w Koninie.

Po powrocie z Nowego Jorku do Polski w 2016 roku los poprowadził mnie w moje rodzinne strony i to tu w Koninie zaczęłam moją przygodę z angażowaniem młodzieży w działania na rzecz ich własnego rozwoju. To był początek niezwykłej podróży, która przyniosła wiele wyzwań, ale także wiele nieoczekiwanych sukcesów. 

„Klimat to ludzie a ludzie to klimat” - powiedział młody aktywista podczas debaty przeprowadzonej w ubiegłym roku w Koninie przez Młodych Ambasadorów Klimatu.

Zmiany klimatu stanowią zagrożenie dla naszej planety ale również dla nas ludzi zamieszkujących ją. Wzrost temperatur, ekstremalne zjawiska pogodowe, utrata bioróżnorodności i inne skutki zmiany klimatu które mają ogromne konsekwencje dla ekosystemów wpłyną również na nasze życie.

Czy zdajemy sobie sprawę ze zmian klimatu? Jakie odczucia towarzyszą nam wobec tego tematu? A przede wszystkim, co możemy zrobić, aby naprawdę zrozumieć i skonfrontować się z tym wyzwaniem?

Spot filmowy wykonany przez Pawła Pachulskiego z White Crow Studio przy udziale Młodej Ambasadorki Klimatu ze Stowarzyszenia M-LAB.

Odległy problem

Zdecydowana większość z nas spotkała się z pojęciem zmian klimatu - tak wynika z badań, które samorząd miasta przeprowadził w Koninie cztery lata temu. Jednak większość ludzi nie podejmuje i nie planuje podjąć działań. Tak, segregujemy już śmieci i odpady, ale czy to wystarczy? Problem zmian klimatu traktowany jest jako coś odległego. Podświadomie być może czujemy, że coś jest nie tak, bo rośnie nasze poczucie zagrożenia, ale chyba nie  jesteśmy w stanie zrozumieć prawdziwą skalę problemu.

Oslo zapamiętam jako miasto fiordów, tętniące życiem, w którym ciągle słychać gwar rozmów i muzykę wydobywająca się z licznych barów i restauracji. Lillehammer,  jako miasto gór i jezior, pięknie położone nad jeziorem Mjøsa, bijące spokojem i ciszą. A oto kilka migawek z mojego ostatniego wyjazdu studyjnego w temacie dialogu.

Odważna architektura Opery

Budynek Opery znajduje się w centrum, na głowie fiordu Oslo. Pokryty jest marmurem z włoskiej Carrary i białym granitem i wydaje się wyrastać z wody. Dachy Opery wyglądają jak tarasy spacerowe nabrzeża, przypominają nachylone bulwary, i faktycznie można po nich spacerować. Cieszą również oko siedzących po przeciwnej stronie fiordu, gdy letnie wieczorne słońce odbija się od szklanych ścian.

Dwie uliczki

W centrum można również natknąć się na urokliwe i malownicze dwie krótkie uliczki Damstredeti Telthusbakken  z drewnianymi domami z końca XVIII i XIX wieku. Co ciekawe, każdy z nich jest zamieszkany!